HOTUBA YA WAZIRI KIVULI WIZARA YA FEDHA NA UCHUMI KUHUSU MAKADIRIO YA MAPATO NA MATUMIZI YA WIZARA KWA MWAKA WA FEDHA 2011/2012

View this document on Scribd

Dondoo/Highlights

Ubinafsishaji wa Mashirika ya Umma

Mashirika ya Umma mia tatu sitini (360) yalibainishwa (specified) kwa ajili ya ubinafsishaji mpaka Disemba 2009

Kati ya Mashirika hayo, Mia Tatu Thelathini na Moja (331) yamebinafsishwa na ishirini na tisa (29) yalikuwa katika hatua
mbalimbali za kubinafsishwa

Mapato la serikali kutokana na ubinafsishaji huo yalikuwa Shilingi billion 482. Hii maana yake ni wastani wa shilingi 1.5 bilioni kwa kila Shirika lililouzwa

Huu ni wakati mwafaka wa kufanya tathmini ya kina juu ya sera utekelezaji wa Sera ya Ubinafsishaji wa Mashirika ya Umma (Public Inquiry on Privatisation)

Ubinafsishaji pamoja na uwekezaji kwa ujumla haujaweza kutanzua tatizo la ajira ambalo linawakumba vijana wengi

Mashirika mengi ya umma yaliyobinafsishwa wawekezaji wameshindwa kutekeleza mambo/masharti waliyokubaliana na serikali hii ikiwa ni pamoja na wao kufanya mambo mengine kinyume na makubaliano kwa mfano Kiwanda cha Urafiki Dar es Salaam ambapo mwekezaji kutoka China amekuwa akiuza baadhi ya mashine kama vyuma chakavu

Usimamizi wa Mashirika ya Umma

Serikali imetenga shilingi bilioni 35.7 zikiwa fedha za kulipia madeni na mahitaji ya dharura kwa Mashirika ya Umma

Serikali imetenga shilingi bilioni 26.4 kwa ajili ya kulipa fidia kwa mikataba mbalimbali ambayo serikali imeingia

Ofisi ya Msajili wa Hazina (TR-Treasury Registrar) imekuwa dhaifu mno katika kusimamia mali za serikali Katika Mashirika. *Mifano miwili ya namna hisa za Serikali zilivyouzwa itasaidia kuonyesha hali hii. Kampuni ya Oryx ilikuwa inamilikiwa na Serikali kwa asilimia hamsini mpaka mwaka 2004. Mwaka 2004, kupitia ofisi ya TR serikali iliuza hisa zake ambazo ni asilimia 50% kwa bei ya kutupa kwa thamani ya dola 2.5 milioni. Hivi sasa Oryx ni moja ya Kampuni inayofanya vizuri sana katika sekta ya Mafuta lakini hatuna umiliki tena na pesa kiduchu tulizopata zimekwishatumika!

*pia serikali ilikuwa na hisa katika kampuni ya simu za mkononi ya Mobitel ambayo kwa sasa inajulikana kama “tigo”. Katika hatua ya kushangaza na haina maelezo kabisa Serikali imeuza hisa zake asilimia kumi na sita (16%) kwa thamani ya dola 1.3 milioni mwaka 2006 na kwa sasa kampuni hiyo ni ya kigeni kwa asilimia mia moja jambo ambalo ni kunyume na sheria. Kampuni za Simu zatakiwa kumilikiwa na Watanzania kwa sio chini ya Asilimia 35. Asilimia 16 ya hisa Tigo leo thamani yake ni zaidi yakumi ya bei tuliyouza mwaka 2006.

Ofisi ya Msajili wa hazina (TR) ifumuliwe na ianzishwe ofisi ya Mashirika ya Umma ambayo itakuwa ni kama Wakala wa
Serikali chini ya Wizara ya Fedha ikiwa ni chombo huru chenye kusimamia Mashirika yote ya Umma (Office of Public Enterprises– OPE))

Mashirika yaliyo katika Sekta nyeti kwa umma yasibinafsishwe tena na badala yake yaendelee kumilikiwa na Serikali kwa
kuweka Menejimenti mahiri na kuwa na lengo la kuorodhesha hisa zao katika Soko la Hisa la Dar es Salaam ili kumilikisha
wananchi na kuweka uwazi katika uendeshaji.

Ofisi ya Taifa ya Takwimu Tanzania/National Bureau of Statistics-NBS

Mapendekezo ya kuboresha utendaji wa Ofisi ya Takwimu

Taarifa mbali mbali za takwimu zitolewe kwa uwazi ikiwahusisha wanahabari na wataalamu wa kada mbalimbali kama vile wachumi na kuwepo mjadala wa wazi kuhusiana na taarifa hiyo

Kuwa na uhisiano wa moja kwa moja wa Ofisi ya Takwimu ya Taifa na ngazi za mikoa, halmashauri za wilaya, kata na vijiji
kurahisha upatikanaji wa takwimu ili zisaidie katika kupanga mipango ya maendeleo.

Mamlaka ya Mapato Tanzania-TRA

Kambi ya upinzani tunaitaka Mamlaka ya Mapato Tanzania kuanza mara moja kufanya utafiti wa namna bora ya kutoza kodi ya faida kwenye dhahabu (windfall tax) ili kuongeza mapato ya serikali kwa sababu wawekezaji wanapata faida mara dufu kwa sasa kwa sababu ya ongezeko hilo la bei.

Deni La Taifa

Deni la taifa liliongezeka kwa asilimia 38% kutoka trilioni 7.6 mwaka 2008 mpaka Tshs 10.5 trilioni mwaka 2009/2010,
hadi kufikia mwisho wa mwezi Aprili 2011 kwa mujibu wa tamko la hali ya kifedha la Benki Kuu ya Tanzania la Juni 2011, deni la taifa lilikuwa dola za kimarekani milioni 11,455.4 sawa na shilingi trilioni 17.1 ambapo asilimia 80 ya deni hilo ni deni la nje

Wakati wenzetu wanakopa ili kuongeza uzalishaji (capital investments), sisi tunakopa kwa matumizi ya kawaida

Mifuko ya Hifadhi ya Jamii

Kuna kuna mifuko mitano ya hifadhi ya jamii nchini yenye jumla ya wanachama 1,073,441

Kati ya hao Shirika la NSSF lina wanachama 506,218 (47%), Shirika la PSPF lina wanachama 289,046 (27%), Shirika la PPF lina wanachama 160,068 (15%), Shirika la LAPF lina wanachama 73,833 (7%) na Shirika la GEPF ambalo lina wanachama 35,279 (4%)

Idadi hii ya wanachama katika Mifuko yote ni sawa na asilimia 2.5 ya idadi ya watu waliopo nchini na ni asilimia 4.7 ya nguvu kazi yote iliyo katika sekta rasmi ya ajira

Mifuko hii imewekeza katika vitega uchumi vyenye thamani ya shilingi trilioni 2.8, ambayo ni takribani asilimia 8.7 ya Pato la Taifa kwa bei za sasa. NSSF inaongoza kwa kuwa na uwekezaji wenye thamani ya
shilingi trilioni 1.03 (38%), PSPF inafuatiwa kwa kufanya uwekezaji wenye thamani ya shilingi bilioni 751 (27%), PPF uwekezaji wenye thamani ya shilingi bilioni 670 (24%), LAPF shilingi bilioni 206 (7%) na GEPF shilingi bilioni 82 (3%)

Mheshimiwa Spika, Kambi ya Upinzani Bungeni bado inasisitiza ushauri wake kuwa Mifuko yote ya Hifadhi ya Jamii ihamishiwe Wizara ya Kazi na Ajira kama Wizara inayohusika na ‘social security’. Hata Mdhibiti wa Mifuko (SSRA) yupo chini ya Wizara ya Kazi.

Hakuna sababu ya kuwa na utitiri wa mifuko mingi kama ilivyo sasa. Ipunguzwe na kubakia na mifuko miwili tu, mmoja wa wafanyakazi walio aktika sekta binafsi na sekta isiyo rasmi na mwingine kwa wafanyakazi wa sekta ya umma.

NSSF na PPF iunganishwe kuwa mfuko mmoja kwa ajili ya sekta binafsi na isiyo rasmi na PSPF, LAPF na GEPF iunganishwe na kushughulika na wafanyakazi wa Sekta ya Umma

Huduma Kwa Wastaafu kwa Ujumla

Madeni ya PSPF ya michango ya kabla ya Julai 1999

watumishi wa umma wanaolipwa na Mfuko wa Pensheni kwa Watumishi wa Umma (PSPF) wanapostaafu hulipwa mafao yao tangu kipindi walipoanza kazi, japo wao wameanza kuchangia kuanzia Julai 1999. Kipindi cha Julai 1999 kurudi nyuma ni deni ambalo serikali inapaswa kuulipa Mfuko huu wa PSPF. Kwa bahati mbaya deni hili lilikuwa halilipwi kwa kipindi chote tangu Mfuko uanzishwe hiyo Julai 1999, na limeendelea kukua na kuwa deni kubwa sana sasa; takriban Shs 3,380 Billioni.

Nyongeza ya kiwango cha Pensheni ya kila mwezi kwa wastaafu

Masuala ya Jumla

Miundo Kandamizi kwa Watumishi wa kada ya Uhasibu Serikalini

Uwajibikaji ndio suluhisho kubwa kwa matatizo ya rushwa, hongo, ubadhirifu na ufisadi

Kambi ya Upinzani tutaendelea kuwa jicho la watanzania dhidi ya watawala, ninawataka Mawaziri Vivuli wote wafuatilie kwa karibu sana utendaji wa Mawziri katika maeneo yao ili kuhakikisha kuwa bajeti hii inatekelezwa kwa faida ya mwananchi wa kawaida.